آشنایی با انجمن خوشنویسان پاکستان

به نام خدا

انجمن خوشنویسان پاکستان

انگیزه تاسیس انجمن 

    پس از استقلال پاکستان به تدریج روش نگارش قدیمی خط که در گذشته در این منطقه مرسوم بود ، به فراموشی سپرده شد و رو به انحطاط نهاد .از این رو برای شناخت ، بررسی ، احیا و بهبود هنر خطاطی در پاکستان ، تشکیل یک انجمن با مؤسسه ضروری می نمود .

    آغاز هنر خطاطی در این سرزمین به زمان ورود مسلمانان به این منطقه باز می گردد . کتیبه هایی که از آن دوران به جای مانده ، نشانگر پیشینه اسلامی این خطه است .ظروف و سکه های به دست آمده از آن زمان در عهد غزنویان نیز نشان می دهد خط کوفی رایج بوده و برخی کتابها با این خط نوشته شده است

 .خطاطانی که از خاورمیانه به شبه قاره آمده و در شهرهای فرهنگی چون لاهور و ملتان اقامت گزیده اند ، با شیوه های خود ، خطاطان شبه قاره را تحت تاثیر قرار دادند. بدین گونه رسم الخط ایرانی و آسیای مرکزی در این سرزمین رایج گردید . و خطاطان تجربیات جدیدی را کسب نمودند .به همراه هجرت عارفان و عالمای مسلمان و ایرانی به شبه قاره پاک و هند ( برصغیر ) همانند عارف بزرگ میر سید علی همدانی ، هنرمندان رشته های مینیاکاری ، شال بافی ، نقاشی و خطاطی نیز به این دیار آمدند .

در دورانی که هنر خطاطی به اوج خود رسیده بود خط نستعلیق که ویژه ایرانیان است به سرعت رواج و گسترش و جایگاه یافت . ملا زاهد از خطاطان شایسته دوران خود بود که کتیبه های آرامگاه حضرت نظام الدین اولیا را به خط نستعلیق نوشت . زمانی که پاکستان پا به عرصه وجود نهاد پیشگام هنر خطاطی ، عبدالمجید پروین رقم بود . وی در شهر گوجرانواله از توابع پنجاب و در خانواده ای که همه از استادان و علاقمندان به خط و نگارش بودند متولد شد . وی تحت سرپرستی محمد فقیر کار خطاطی را ‎آغاز کرد . یکی از کارهای او نگارش دیوان شعر علامه محمد اقبال بود . در زمان استاد عبدالمجید ماشین چاپ نیز مورد استفاده قرار گرفت و کتابها به این گونه منتشر شد .

    در دوران معاصر نیز دیوان علامه اقبال به خط نستعلیق توسط خطاط برجسته ایرانی استاد امیر فلسفی در خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران ـ لاهور نوشته شد .در گذشته از خط ثلث برای روی جلد کتابها استفاده می کردند و خطوط نسخ و نستعلیق نیز در نوشتن فرامین ، دستورالعمل های دولتی ، اسناد و دیوان های شعر استفاده می شد .

اهداف تشکیل انجمن

1- تاسیس نمایشگاه مستقل و دایمی هنر برای پیشرفت و حفظ آثار خطاطی .
2- برگزاری همایش ها و جلسات و نمایشگاههای بین المللی.

3- حمایت مادی از خطاطان و هنرمندان.

4- کوشش برای آموزش خطاطی به عنوان متون درسی مراکز آموزشی.

5- برگزاری جلسات و نمایشگاههای خطاطی برای استفاده عموم.

6- کمک و مساعدت به موسسات دولتی و غیردولتی برای حفظ و گسترش و  پیشرفت هنر خطاطی.

نمایشگاه ها

این انجمن توانست در سال 1998 ، 1999 و 2000 میلادی نمایشگاههای بین المللی خطاطی و هنری برگزار نماید . در این نمایشگاه بین المللی حدود یکصد و هفتاد  نفر از خطاطان و هنرمندان کشورهای جمهوری اسلامی ایران ، چین ، مصر ، فرانسه، اردن ، انگلستان و ازبکستان شرکت کردند . استاد ناصر جواهر پور از ایران به مقام دوم جهانی نایل شد .این انجمن اکنون در حال تدارک برگزاری چهارمین نمایشگاه بین المللی می باشد .

اقدام های ماندگار و تاریخی

انجمن خوشنویسان توانست هنر خود را ماندگار و تاریخی نماید . فضای داخل و خارج بنای مزار سید علی هجویری ( مولف کشف المحجوب ) توسط هنرمندان انجمن ، خطاطی و طراحی شد که اقدامی قابل ستایش و دیدنی است .همچنین در نزدیکی شهر گوجرانواله ( پنجاب ) بر مزار صوفی و شاعر پنجابی زبان  " قادریار " نیز نقاشی و خطاطی هنرمندانه ای توسط انجمن بر زیبایی آن افزوده است.

نمایشگاه دایمی و کلاس ها

تنها نمایشگاه خوشنویسی و هنر که در مجمع فرهنگی الحمرا توسط انجمن تاسیس شده در سراسر کشور منحصر به فرد می باشد . کلاسهای رایگان آموزش خوشنویسی و نقاشی نیز به همت انجمن در مجتمع فرهنگی الحمرا دایر شده است.

 مسابقات

به اهتمام انجمن خوشنویسان پاکستان و همکاری دولت ، در دبیرستانها و دانشکده های سراسر ایالت پنجاب مسابقات خوشنویسی و نقاشی در سال 1379 هجری شمسی برگزار شد .در سالهای 1379 و 1380 اداره تدوین کتابهای درسی ایالت پنجاب با همکاری انجمن مسابقه هایی را برگزار کرد . در این مسابقات اعضای انجمن نقش داوری را ایفا نمودند.

همایش ها

 
انجمن خوشنویسان  پاکستان برای معرفی خوشنویسان و هنرمندان و نقاشان برجسته و برای رساندن پیام آنها به نسل جوان همایش هایی را برگزار کرده است .آقای خورشید رقم خوشنویس معروف ، آقای حنیف رامی هنرمند برجسته ، آقای مجاهد الحسین روزنامه نویس و خوشنویس ، آقای مرتضی برلاس شاعر پرآوازه ، آقای آفتاب ظفر نقاش مشهور ، آقای انتظار حسین نویسنده و آقای گل جی نقاش بزرگ در این برنامه ها شرکت کردند . همچنین حضور فعال مسوول خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران آقای محمد سعید معزالدین  در برنامه ها و آیین های گشایش نمایشگاه ها و آیین های نکوداشت هنرمندان موجب تشویق هنرمندان شده است.

 انتشارات

1- انتشار کتاب آموزش خوشنویسی با همکاری یونسکو.

2- انتشار کتاب خوشنویسی های مرقد سید علی هجویری .
3- انتشار کتاب خوشنویسی برای کلاسهای اول تا پنجم راهنمایی با همکاری اداره تدوین کتب درسی پنجاب.

4- انتشار نشریه اخبار انجمن  ( خط ـ آرت ) به دو زبان انگلیسی و اردو.

همکاری خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران – لاهور با انجمن خوشنویسان

  در سال های 1379-1383  همکاری های بسیار خوب و گسترده ای بین خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران و انجمن خوشنویسان پاکستان پدید آمده است که حاصل دیدارها و گفتگوها و هماهنگی ها و بازدیدهای دو جانبه آقای محمد سعید معزالدین و آقای محمد اطهرطاهر از مراکز فرهنگی یکدیگر بوده است :

مهمترین همکاری های خانه فرهنگ لاهور با انجمن خوشنویسان

1- تشکیل نمایشگاههای مشترک خوشنویسی و نقاشی ـ خط در انجمن و در خانه فرهنگ لاهور.

2- شرکت فعال و ایراد سخنرانی و ارایه مقاله آقای محمد سعید معزالدین مسئول خانه فرهنگ لاهور در مراسم و جلسات انجمن خوشنویسان.

3- برپایی همایشهای مشترک بویژه در آیین های گشایش نمایشگاهها در تالار الحمرا و خانه فرهنگ لاهور.

4- اعزام دو تن از استادان و خوشنویسان پاکستانی توسط آقای سعید معزالدین مسئول خانه فرهنگ به ایران برای شرکت در نمایشگاه بین المللی قرآن کریم . آقای عرفان احمد و آقای رانا ریاض احمد.

5- حمایت و توجه ویژه آقای سعید معزالدین مسئول خانه فرهنگ لاهور به انجمن خوشنویسان و تشویق هنرمندان.

6- برپایی کلاسهای خوشنویسی در خانه فرهنگ با همکاری استادان ممتاز پاکستانی.

7- با هماهنگی و پیگیری آقای سعید معزالدین دو تن از استادان خوشنویس ایرانی آقای محمد سلحشور و  ‎آقای ناصر جواهر پور در لاهور حضور یافتند و با اعضای انجمن دیدار و گفتگو کردند و با تشکیل نمایشگاه آثار خود و انتقال تجربیات بر رونق این هنر افزودند.

8- شرکت هنرمند ممتاز ایرانی آقای ناصر جواهر پور در مسابقه بین المللی خوشنویسی اسلامی در لاهور و کسب رتبه دوم مسابقات جهانی.

9- پیگیری و هماهنگی برای شرکت هنرمندان پاکستانی آقایان عمران احمد و آقای سید ایاز علی در نمایشگاه کمال الملک تهران.

10- دعوت از خوشنویسان ایرانی برای شرکت در نمایشگاه مشترک هنر خوشنویسی در لاهور .

 منبع : روابط عمومی